Magosto, castañas asadas, viño novo e troula

foto doada por Antonia Sousa

Nestes días entre o 1 e o 11 de novembro, é dicer entre Defuntos e San Martiño, en toda Galicia, norte de Portugal e moitas partes de España, ten lugar un ritual de reunión e de troula entorno as castañas asadas e o viño: o magosto. Hai moitos lugares diferentes onde facer o magosto: no monte coma nesta fotografía do Arquivo Fotográfico do Museo Etnolóxico, no souto, nas adegas, nos fornos comunais, na aira da aldea, nas prazas das vilas, no adro da igrexa, no patio da escola, de moitas maneiras: con costela de porco, con sardiñas, con viño novo, con licor café, con queimada, iso sí sempre con castañas.
Que a castaña é un produto da terra importante en Galicia ao longo dos séculos, base da alimentación, acredítano o número importante de cantigas, refráns, adiviñas, ditos populares que encontramos na tradición oral e tamén na extensa bibliografía de historiadores, escritores, etnógrafos e antropólogos: Taboada Chivite, Ben-Cho-Sey, Xaquín Lorenzo, Elixio Rivas, Mandianes, Lisón Tolosana, Antonio Fraguas, Otero Pedrayo.
Unha das cantigas máis cantadas ainda hoxe nos magostos populares e escolares é:
"Non chas quero, non chas quero
castañas do teu magosto,
non chas quero, non chas quero
que me cheiran a chamusco
Aquí unha mostra


Ademáis do magosto con castañas asadas, hai receitas de cociña variadas con castañas, destacamos a de castañas con leite de Picadillo: 
"Unha vez mondadas as castañas, ráspase a película que as recobre ata que desaparece, e se poñen a cocer cun pouco de sal e outro pouco de fiuncho, e a media cocción retíranse do pucheiro e escórrense. Déixanse transcorrer cinco minutos e bótanse en leite, poñéndoas ao lume e deixándoas cocer ata que estean relativamente brandas, en cuxo momento se retiran, botándoas co leite nunha fonte, onde se deixan arrefriar, servíndoas despois", e a de caldo de castañas de Álvaro Cunqueiro na obra "A cociña galega" pódese ler neste enlace do google books AQUÍ CALDO DE CASTAÑAS páxina 23.
En claquera biblioteca pódese encontrar extensa bibliografía sobre a castaña e o magosto, tamén na Biblioteca do Museo.