quarta-feira, 21 de outubro de 2020

"Espantamos o medo": taller para clubs de lectura de bibliotecas escolares


 

GAÑADOR@S DA EDICIÓN 2020 "ESPANTAMOS O MEDO"

Parabéns! para o Club de lectura "A quenda do libro" da Biblioteca Escolar Biblioquendas do IES Lama das Quendas de Chantada (Lugo). 

Co título "As xacias" presentaron sete contos escritos, interpretados e sonorizados polo alumnado da materia do Obradoiro de Música de 1º da ESO e que tamén pertencen ao Club de lectura "A quenda do libro": David, Noa G.,Vanessa, Carla, Gemma, Pablo, Alicia, Hugo, Sara, José Antonio, Thais, Milagros, Uxía e Noa P., e supervisados por Tania Vázquez García (Lingua e Literatura Galega) e Juan Manuel Vázquez (Música).  

Podedes escoitar os seus contos sobre "As xacias" premendo AQUÍ


Moitas grazas ao profesorado por incluír esta actividade na programación lectiva e ao alumnado por participar e descubrirnos o mundo máxico e misterioso das Xacias.

 

Para celebrar o Días das Bibliotecas 2020 (24 outubro), este ano co lema "Sempre ao teu carón" entre outras actividades propomos un taller a todos os clubs de lectura de bibliotecas escolares de Galicia. 

O ano pasado este taller ensaiámolo co Club de Lectura Maquiáns (IES O Ribeiro de Ribadavia) e co Club de lectura do IES A Cañiza e Club de Lectura Muchacha lectora (CPI da Cañiza), acabou cun encontro no Museo, o propio día 24, para un concurso de contada e gozar coa actuación de Brais das Hortas e o seu espectáculo "Contos de defuntos e outros asuntos". Este ano de pandemia e de restricións obriga a modificar a estrutura presencial, por iso difundimos en liña o taller para todos os clubs de lectura e a contada será tamén en liña.


 Espantamos o medo é un taller en liña para clubs de lectura de bibliotecas escolares da ESO sobre contos e lendas arredor do medo: aparecidos, santa compaña, rituais fúnebres, banquetes con mortos, encontros en cemiterios, lobishomes, sacaúntos, bruxaría, meigallos... para rememorar unha das tradicións galegas de relación co máis alá.

  O taller consta de varias partes:

1.  un mini taller guiado coas lecturas, estas lecturas a escoller realizaríanse durante os meses de novembro e decembro

2.  o alumnado en grupo ou individualmente inventa, reinventa, reintrepeta un conto, unha historia, tendo como base un dos contos tradicionais propostos, gravaríano en audio (15' como máximo) e deben envialo ao correo do Museo Etnolóxico: mu.etnolóxico.ribadavia@xunta.gal co asunto: "espantamos o medo", subiremos as achegas en  podcast o canal de Ivoox do Museo Etnolóxico

3.  contada dixital no canal de ivoox do Museo Etnolóxico onde se poderán escoitar todas as participacións

4.  entre todo o alumnado participante, en xaneiro, faremos sorteos de libros relacionados coa temática, facilitados pola Asociación de Amig@s do Museo e do Conxunto Histórico de Ribadavia (AMECHIR).

 

 Taller guiado:

Comenzamos o taller coa lectura de distintos contos populares, entendendo como funciona o conto de tradición oral. Cando se comeza a lectura de contos de tradición oral hai que ter en conta que a linguaxe utilizada é moi coloquial e con expresións locais dependendo do lugar no que se recolla o conto, ao tempo que existen distintas versións do mesmo conto. 

Partindo do libro de Camiño Noia Campos: “Contos galegos de tradición oral” leremos cinco versións diferentes do mesmo conto, tamén con títulos diferentes, sobre a aparición da morte pax.169 a 178 o título dos contos: A morte padriño, A madriña-morte, A madriña-morte este último ten ata cinco versións.

Estes contos como se transmitían de forma oral estaría ben que se lesen en voz alta, facendo certa representación teatral: exaxerando os xestos, variando os tonos de voz, enfatiazando algúns dos feitos ou accións das personaxes...

Os contos de tradición oral eran contados pola xente, algunhas autoras e autores o que fan é reinterpretar e reescribir eses contos populares, fan as súas versións aínda que baseándose na tradición popular, achegan a versión literaria do conto popular, isto fíxose históricamente xa dende a Idade Media.

O conto popular é para divertir, non ten localización espacial nen temporal, tampoco protagonistas coñecidos, ó contrario das lendas que fabulan ou baséanse en persoas, comunidades, lugares ou acontecementos reais.

Os contos de tradición oral reflicten a cultura e a vida cotiá das sociedades que os crearon. Podemos decir que o conto tradicional é patrimonio das clases populares.

 

Seguimos o taller coa lectura dalgúns contos de tradición oral, reinterpretados por escritor@s, ter en conta que cando estes escritor@s publican estes contos, o galego aínda non estaba normativizado (a Lei de normalización do galego é de 1983). Aínda que o alumnado xa lera algúns destes libros nos que se encontran os contos que propomos, a lectura sería diferente. 

-Á lús do candil. Contos a carón do lume de  Ánxel Fole, podemos escoller entre estes contos: Viña do alén! (mortos aparecidos), O Lordanas (enterrador con medo); Os difuntos falaban castelao.

-Os nenos de Xosé Filgueira Valverde lemos o conto: O medo pax. 18 a 20. Este conto tamén aparece recollido no libro: Antoloxía do conto galego de medo de Silvia Gaspar. Galaxia.

-Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete  de Castelao pode lerse en liña.

-Dos arquivos do trasno de Rafael Dieste do que escollemos este contos: Sobre da morte de Bieito, A luz en silencio

-Cuentos completos. Tomo I  Emilia Pardo Bazán leremos o conto: La Compaña, ademais de neste libro este conto pode lerse en liña AQUÍ. A vez que esta lectura, primeiro pódese ler o conto popular As ánimas en pena pax. 225 do libro Contos galegos de tradición oral de Camiño Noia.

-A trabe de ouro e outros contos de Vicente Risco eliximos a lectura do conto: O lobo da xente, este conto tamén se pode ler en liña AQUÍ . A vez que esta lectura, primeiro pódese ler o conto popular A lobo da xente pax. 181 do libro Contos galegos de tradición oral de Camio Noia

-Lendas galegas de tradición oral de X. M. González Reboredo, podemos escoller os seguintes contos: O lobishome, O lobo da xente de Prado, A muller-lobo.

No caso de que na Biblioteca Escolar non haxa estes libros podedes poñervos en contacto coa Biblioteca do Museo Etnolóxico: rosa.lamas@xunta.gal.

segunda-feira, 19 de outubro de 2020

Día das Bibliotecas 2020: sempre ao teu carón


 

O 24 de outubro celébrase o Día das Bibliotecas, neste ano de pandemia e de restricións ´e moi acaído o lema proposto polo Ministerio de Cultura "Bibliotecas sempre ao teu carón". Tamén as bibliotecas de museos, as veces menos visibles, están sempre aí.

Na Biblioteca do Museo Etnolóxico pensamos en actividades para momentos de restricións e para lembrar que conservamos e difundimos patrimonio cultural:

Do dixital ao analóxico do confinamento á nova normalidade: publicación en papel do libro dixital O mes de abril na tradición

O Día do Libro deste 2020 colleunos en confinamento, polo que elaboramos de maneira comunitaria e colaborativa a través das redes sociais (dixitais e persoais), correo electrónico e teléfono coa recompilación de refráns, cancións, cantigas, ditos, historias... sobre o mes de abril un libro dixital. O libro pódese descargar desde o blog do Museo Etnolóxico ou da Biblioteca.

Xa na nova normalidade, para celebrar o Día das Bibliotecas e como agasallo agarimoso para toda a xente que colaborou quixemos editalo en papel para así poder ulir, palpar, acariñar e beixar o entusiasmo comunitario daquel escuro abril de 2020. Concordamos coa reflexión de Irene Vallejo, tirada do seu libro El infinito en un junco, de que aquilo que sobreviviu durante séculos ten máis posibilidades de resistir que aquilo que é novidade.

 


Espantamos o medo . Taller en liña para clubs de lectura de bibliotecas escolares da ESO sobre contos e lendas arredor do medo: aparecidos, santa compaña, rituais fúnebres, banquetes con mortos, encontros en cemiterios, lobishomes, sacaúntos, bruxaría, meigallos... para rememorar unha das tradicións galegas de relación co máis alá.

A actividade consta de varias partes:

  • mini taller guiado coas lecturas, a disposición no blog da Biblioteca do Museo AQUÍ , estas lecturas, a escoller, realizaríanse durante o mes de novembro e decembro
     
  • o alumnado en grupo ou individualmente inventa, reinventa, reintrepeta un conto, unha historia, tendo como base un dos contos tradicionais propostos, gravaríase en audio (15’ como máximo) e enviaríase ao correo do Museo: mu.etnoloxico.ribadavia@xunta.gal, que subiriamos en forma de podcast o canal de ivoox do Museo 
     
  • ontada dixital no canal de ivoox do Museo Etnolóxico, onde se poderán escoitar todas as participacións
     
  • entre todo o alumnado participante, en xaneiro, faremos sorteos de libros relacionados coa temática, facilitados pola Asociación de Amig@s do Museo e do Conxunto Histórico de Ribadavia (AMECHIR).
     
     
     

     
     
     
     Mostra expositiva: “Tes máis conto que Calleja”

    Exporemos a colección de mini contos da editorial Calleja, resultado dunha doazón en 2013. Destacan nestes mini-contos o seu tamaño e o preciosismo das súas ilustracións. A editorial española Saturnino Calleja fundada en 1879, en activo durante catro décadas, supuxo unha revolución dentro da edición de libros escolares e de literatura infantil en España, democratizou a lectura infantil.

     

    Para saber máis sobre a editorial Calleja e sobre estes mini contos AQUÍ